Dominee en… Mediathecaris
Uit Woord & Dienst
Dit artikel, een interview met onze predikant, geschreven door Kees van den Berg, is met toestemming overgenomen uit het blad Woord & Dienst van december 2019.
Jolien Leeffers is mediathecaris in Rotterdam en gemeentepredikant in het Limburgse Weert. Hoe is dat zo gekomen en hoe ziet die combinatie eruit in de praktijk?
Predikante Jolien Leeffers is werkzaam als leidinggevende in de mediatheek van de Rotterdamse scholengemeenschap GSR, voorheen de Gereformeerde Scholengemeenschap Randstad. Ik zoek haar op in Rotterdam.
Afstand
Mijn mond valt bijna open als ik hoor dat ze die morgen de trein van 6.15 uur heeft genomen vanuit Weert. Als ik vraag of ze niet op een school dichterbij Weert zou willen werken, schudt ze hard van nee: ‘Op deze school voel ik me thuis. Dit is van oorsprong een gereformeerd vrijgemaakte school. Daar liggen ook mijn eigen wortels. Dat geeft veel herkenning. Ik vind het fijn dat collega’s en leerlingen hier betrokken zijn bij het geloof. Bovendien reis ik met de trein. In de trein kan ik ook werken. Vaak bereid ik daar vergaderingen voor.’
Theologie en…
In 2008 begon Jolien als mediathecaris op de genoemde school. Zij was toen met haar hele gezin lid van de vrijgemaakte kerk in Oegstgeest. Op latere leeftijd was ze begonnen aan de studie Theologie. Dat deed ze aanvankelijk thuis, via het LOI.
‘Omdat ik voornamelijk thuis studeerde, kwam ik heel weinig meer onder de mensen’, vertelt Jolien. ‘Dat begon me op te breken en daarom solliciteerde ik op de functie als mediathecaris. Zo’n mediatheek is toch een centrale plek in een school. Het betrof een parttimefunctie, maar omdat ik ook nog een druk gezin had met vijf kinderen vond ik dat juist prima. Ik had er weliswaar geen opleiding voor genoten, maar die mocht ik toen gaan volgen.
Het leuke van dit werk vind ik het contact met mijn collega’s, met docenten en leerlingen, juist binnen deze gelovige setting. Bovendien is het goed te combineren met mijn werk als dominee. Hier heb ik ook letterlijk en figuurlijk ruimte om een telefoontje te plegen, rond een uitvaart of een andere dringende aangelegenheid. Dat gebeurt niet vaak, maar men doet daar hier niet moeilijk over. Dat waardeer ik zeer.’
Daginvulling
Jolien schetst haar werkdag als mediathecaris: ‘Ik begin ’s morgens vroeg met het opstarten van de diverse computers hier en het openzetten van de boekenkasten. Dan neem ik, samen met mijn collega van die dag, plaats achter de balie. De eerste leerlingen druppelen binnen om een boek te lenen. Anderen lenen hier een schoollaptop. Straks heb ik een afspraak met een docent Nederlands over de aanschaf van nieuwe uitleenboeken voor haar vak. En later op de dag moet ik een nieuwe collega inwerken. Omdat ik de eindverantwoordelijke ben, komen ook alle mails met betrekking tot aanmaningen voor de leerlingen bij mij binnen, ook thuis in Weert, maar die mail ik direct door naar mijn collega die die dag werkt.’ Een dikke grijns vult haar gezicht. Ik heb het idee dat ze op een ontspannen wijze haar werk doet. Dat blijkt ook als tijdens ons gesprek diverse leerlingen aankloppen met een vraag. Met een enkele zin helpt Jolien ze verder, waarbij ze uiterst rustig en vriendelijk blijft.
Spanningen?
Sinds 2017 is Jolien gemeentepredikant in Weert-Budel. Tijdens haar stage in de protestantse gemeente Noordwijkerhout ontdekte ze dat het predikantschap bij haar paste. Ik ben benieuwd hoe men daar in de vrijgemaakte setting van de school op reageerde. Gaf dat geen spanningen: predikant, en dan ook nog in de PKN?! Jolien antwoordt: ‘In die tijd was net het beleid op school gewijzigd dat ook niet-vrijgemaakten hier op school mochten werken. En daar kwam kortgeleden bij dat in de vrijgemaakte kerk ook vrouwen predikant kunnen worden. Dat was daarvoor niet mogelijk. Dat is een bijzondere samenloop van omstandigheden.’
‘Maar waarom werd je dáár geen predikant?’ ‘Dat is een heel proces geweest. Ik was al langere tijd kritisch. Ik had vragen bij de eenduidige uitleg daar rond kwesties als de vrouw in het ambt, kinderen aan het avondmaal en homoseksualiteit. Tijdens mijn studie ontdekte ik dat de bijbelteksten hieromtrent ook anders gelezen en begrepen kunnen worden. In de PKN vond ik daar meer ruimte voor. Ik vond het ook een verademing om me niet elke keer te hoeven verdedigen. Hier op school ben ik zelf het gesprek met de directie aangegaan dat ik voornemens was om predikant in de PKN te worden. Ik kreeg vooral positieve reacties. Mijn collega’s van de mediatheek, maar ook verschillende leidinggevenden en docenten zijn bij mijn intrede in Weert geweest. Ik deel bewust ook het nodige van mijn domineeswerk op Facebook. Over Iraanse asielzoekers die a.s. zondag gedoopt worden. Over ‘Kerk op Schoot’, een aangepaste kerkdienst voor peuters en hun ouders, enz. De mensen hier op school kunnen dat ook lezen. Regelmatig heb ik daar dan een open gesprek over.’
‘En hoe vindt men het in Weert dat je ook mediathecaris bent?’ ‘Dat was helemaal geen probleem. Ze zijn het daar gewend dat hun dominee er ook nog iets naast doet. De vorige dominee was bijvoorbeeld ook actief op classicaal niveau. En het klinkt misschien raar, maar dit werk helpt mij ook om het werk als dominee goed af te bakenen. Maandag ben ik hier. Dan werk ik drie dagen als dominee. En de vrijdag is echt een vrije dag. Ook voor mijn man. Dan doen we samen leuke dingen. Deze structuur, inclusief mijn werk hier, helpt me.’
Structuur en discipline
Als ik vraag of de beide werkvelden elkaar beïnvloeden, schudt Jolien haar hoofd. Toch vind ik het opvallend hoe structuur en discipline zowel haar dominee- als mediathecaris-zijn stempelen. Dat gold ook al voor haar studietijd, die ze voltooide als werkende moeder van vijf kinderen.
Haar scriptie ging trouwens over een mini-liturgie die ze ontwikkelde voor pastorale gesprekken. Deze heeft ze nog verder uitgewerkt en toegepast voor haar huidige pastoraat. Het zal niet verbazen dat ze dit goed gerubriceerd heeft, als een soort eigen pastorale en liturgische mediatheek.
Toch is ook duidelijk waar haar hart ligt. Ik zie haar vooral stralen als ze het over haar predikantschap heeft.